Machu Picchu czy Huayna Picchu? Jak Inkowie nazywali swoje miasto?
23 marca 2022, 09:54W 1911 roku Hiram Bingham odkrył Machu Picchu. Inkaskie miasto powstało około 1450 roku i zostało opuszczone mniej więcej 100 lat później, w czasach podboju imperium Inków przez Hiszpanów. Mimo tego, że Hiszpanie wiedzieli o istnieniu nieznanego im miasta, nigdy go nie odnaleźli. Znalazł je setki lat później amerykański archeolog, a teraz naukowcy z Peru i USA twierdzą, że o mieście wiemy mniej, niż nam się wydawało.
Geny ojca pozwalają rozwijającemu się płodowi manipulować metabolizmem matki
13 lipca 2023, 08:19Badania na myszach pokazały, że nienarodzone dzieci posiadają odziedziczonego od ojca „pilota”, za pomocą którego sterują matką tak, by dostarczała im potrzebnych składników odżywczych. To pierwszy bezpośredni dowód, że gen pochodzący od ojca sygnalizuje organizmowi matki, by dostarczył pożywienia rozwijającemu się płodowi, mówi współautorka badań profesor Amanda Sferruzz-Perri z Uniwersytetu w Cambridge.
Wielkie modele językowe (LLM) generują język podobnie jak ludzie
15 maja 2025, 08:33Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego i Allen Institute for AI ze zdumieniem zauważyli, że wielkie modele językowe (LLM) – takie jak używane np. przez ChatGPT – generalizują wzorce językowe podobnie jak ludzie, poprzez analogie a nie ścisłe trzymanie się zasad. Badacze postanowili sprawdzić, na ile prawdziwe jest powszechnie panujące przekonanie, że LLM generują swoje wypowiedzi na podstawie obowiązujących zasad, które wydedukował z danych treningowych. Tymczasem okazało się, że – podobnie jak ludzie – modele językowe posługują się przykładami i analogiami podczas tworzenia nieznanych sobie słów.
Implant, który się uczy
25 czerwca 2008, 10:38Implanty neuronalne mają pomóc osobom sparaliżowanym i posługującym się protezami kończyn w sprawowaniu nad nimi kontroli za pomocą myśli. Do tej pory interfejsy człowiek-maszyna były bardzo toporne i nieelastyczne. Reagowały np. tylko na określony typ sygnału neuronalnego, w dodatku reakcja ta była niezmienna (bazowała na zadanych algorytmach). Naukowcy z Uniwersytetu Florydzkiego ulepszyli tego typu urządzenia, dzięki czemu mogą się one uczyć wraz z mózgiem.
Dziwnie smakująca planeta
22 kwietnia 2010, 08:13Odkrywanie i badanie obcych planet podobnych do Ziemi od dawna było marzeniem astronomów. Kiedy wreszcie staje się to możliwe, już na samym początku dostali oni nielichą zagadkę: atmosfera odkrytej planety nie wygląda tak, jak się tego spodziewano.
Światło z próżni
17 listopada 2011, 18:50Naukowcy ze szwedzkiego Chalmers University of Technology stworzyli światło z... próżni. W ten sposób udowolnili prawdziwość teoretycznych założeń, które zaistniały w nauce przed 40 laty
Antarktyda Wschodnia mniej stabilna
23 lipca 2013, 17:07Najnowsze badania dowodzą, że przed milionami lat doszło do częściowego roztopienia największej na Ziemi masy lodu, a poziom oceanów mógł się wówczas podnieść nawet o 20 metrów. Odkrycie pomoże zrozumieć, co może czekać naszą planetę w niedalekiej przyszłości.
Model ujawnia, w jaki sposób zarodźce usztywniają krwinki
28 kwietnia 2015, 11:12Model zainfekowanych zarodźcami malarii czerwonych krwinek może ułatwić leczenie. Naukowcy z USA i Australii badali, w jaki sposób parazytoza prowadzi do sztywnienia erytrocytów.
Szympansy atakowały i zjadały ciało zabitego samca
9 lutego 2017, 16:39Naukowcy nagrali, jak po zabiciu izolowanego od paru lat byłego przywódcy stada (samca alfa) szympansy przez długi czas atakowały jego ciało i zjadały jego fragmenty.
Groźna obsesja ciąży fit
3 sierpnia 2018, 05:17Japonki mają obsesję pozostawania szczupłymi w ciąży, co może zaszkodzić zarówno dziecku, jak i całej populacji. Już teraz 20% Japonek zachodzących w ciążę ma niedowagę, a eksperci krytykują wydane przez władze zalecenia dotyczące prawidłowej wagi kobiet w ciąży. Ich zdaniem są one zaniżone.
